janeiro 23, 2008

L Beneno de Moriana 1




L BENENO DE MORIANA

Quelóquio an un acto



Por Fracisco Niebro (2005)








Figuras:

Juliana
Ougénia
Rosica
Ti Ana
Bruxa
D. Jorge
Coro de ls Tontos
Coro de ls Anterradores
Ciego
Acumpanhante de l Ciego





wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww


CORO DE LS TONTOS

(Trés pessonas, al menos. Cada ua diç la sue parte, a nun ser la purmeira i la última, que son dezidas pula mesma pessona)


1ª.

(Apersentador(a) de Telbison)

Atencion senhoras i senhores.
Bou-bos a ler uma nobidade que saliu onte nun jornal, por ende, na qualquiera parte de l mundo:

«Mulhier mata l home, sien que naide podira fiturar par’ende. Ándan agora a saber la rezon desse crime».

A la nuite, anquanto l sangre scuorre de ls telejornales, las pessonas ban palpitando: haberá sido a machadada?, cun beneno?, solo un daqueilhes mirares que mátan?

La faladora de la telbison, cua risica doce, anúncia que será apersentado l quelóquio «Romeu i Julieta», de William Shakespeare, lhougo apuis l telejornal.



2ª.

(Figura de l triato griego, bestida cun einauga branca até als pies i cun maçcarilha – persona)

Culs cadabres ancarramelados an pie las muralhas de Troia
als pies l altar de Atena,
passeia a guapa Heilena la sue risa
porriba ls uolhos, yá bidrados, de l grande príncepe Heitor.
Pul cielo cerrado,
arródian ls alcaforros sue selombra
a atiçar la boubice de Cassandra.
Nesse mesmo sfergante, çpara
Porriba ls picos de las Eigeias Ilhas l facho de la bitória de ls Aqueus.
Quien há de buer l sangre de ls heirois??


(Todos)

Un die, todo ampeça para ti.
Nun sabes cumo, angulhe-te un fernesin de abandono.
Yá nun mides l tempo, que
l mundo te naciu agora mesmo, branco, baziu.
Quédan las preguntas:
cumo se fizo hoije?
cumo cheguemos aqui?
que pequeinhos géstios se ancarramelórun ambaixo ls nuossos miedos, ls nuossos balores, ls nuossos dreitos, la nuossa denidade … la nuossa merda?



1ª ou 3ª.

Atencion senhoras i senhores, oubi:
la guapa Juliana chegou.
Feliç … que inda nun ye de nuite nien hai telejornales…





wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww


1º QUADRO


(Oube-se ua moda.)

Ai, l miu amor
cumo me tarda!
Ai, muito sufre
quien muito aguarda!

Pássan dies, mas son anhos,
I l miu amor sien passar:
amores, séian anganhos,
stan-nos, cun bida, a matar.

Nien l sol a meidie
me deixa mais nada ber:
que l amor quando porfia
cun bida me faç morrer.



(Abre l panho ou lhuzes. Sala de la casa de Juliana. Stá sentada a bordar, acumpanhada por Ougénia, amiga i cunfidente.)



OUGÉNIA

Nun sales de casa, Juliana ...
Biras cumo las campaninas yá amarielhan ls cerrados
i drobaries
las selombras desta sala.

(Silenço)

Oubiste? Yá nien cumigo cumpartes
L tou bordar, essa tela que nien Penélope te poderie dezir cumo acabar.



JULIANA

Nun t’oufebdas Ougénia: que me dizes deste berde?

(amostrando l bordado)

Yá l troquei mil bezes i siempre me aparece baço.



OUGÉNIA

Nien
esta linda Primavera t’anima.
Bien
diç tue mai que malo oulhado agarreste.



JULIANA

Para que quiero la Primabera?
Nun dízen que ye l tiempo na que todo nace?
A mi yá me naciu quanto querie.
Deixa-me, antes, mirar l caminho, que
gusto de ber quien ben.



OUGÉNIA

(Bai a la jinela)

Ben Rosicanha fugindo.
Trás deilha nun bem naide.



JULIANA

(Lhebantando-se i indo tamien a la jinela)


Recado para mi trairá?


(Boziando para Rosica)

Stou eiqui, Rosica.
Ben!


(Para Ougénia)

Bai tu a la puorta Ougénia.



OUGÉNIA

Serena-te Juliana,
que l mundo todo
te bei,
que l mundo de ti
solo fala.
Nun t’ansinei a bordá-lo, a prendé-lo nas tues manos?
Nun l perdas, que te perdes...




wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww


2º QUADRO

(Entra Rosica, mal sendo capaç de resfolgar de cansada)



ROSICA

Ai!
Ai!
Ai menina Juliana!



OUGÉNIA

(Abanando Rosica puls ombros)

Zambuxa mulhier!



ROSICA

Ai menina Juliana!

(Achega-se a Juliana, agarra-se a eilha i diç-le algo an segredo al oubido. Juliana queda mui parada, sien ser capaç de dezir nada. Rosica i Ougénia ajúdan-la a sentá-se).



OUGÈNIA

(Renhendo cun Rosica)

Que amboras le traiste, Cuorbo de l Eigito?!

(Juliana queda-se, caiendo de la cadeira)



ROSICA

(Boziando, anquanto Ougénia bai a amparar Juliana)

Acudi!
Á Tie Ana, acudi, que la buossa filha tubo un xelique!



OUGÉNIA

Calha-te, zgraciada i bai-se debrebe a buscar un copo d’auga.

(Rosica sal a correr. Ougénia manten Juliana segura pula cabeça i faç-le fiestas na cara, an silenço. Apuis canta la moda, anquanto arrolha Juliana)


Nien l sol a meidie
me deixa mais nada ber:
que l amor quando porfia
cun bida me faç morrer.

(Juliana sperta de l sou zmaio i mira, ls uolhos perdidos, al redror. Apuis abraça-se a Ougénia)





wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww



3º QUADRO

(Entra Ti Ana als bózios. Cun eilha bem Rosica, que trai um copo cun auga)



TIE ANA

Mie felhica... Mie felhica...

(Falando para Rosica)

Dá acá.

(Lhieba l copo as lbeiços de Juliana)

Pronto... Pronto...
Agora bás a çcansar.

(Falando par a Ougénia)

Bai cun eilha, Ougénia.
Lhieba-la pa l quarto.
Nun la deixes, que un remolino de boubadas le stá a baleiar la cabeça.

(Ougénia ampara Juliana i dambas a dues sálen de la sala)



TIE ANA

(Para Rosica, que stá cheia de miedo)

Que demonhos le solteste,
i que you te mandei adominar?



ROSICA

Çculpai-me Tie Ana, mas eilha staba a la janela ...



TIE ANA

I tu mortica por achá-la!

(Cun mala cara)

Que soubiste, ne l palaço, puls criados de l D. Jorge?



ROSICA

Criados?
Nun se fala noutra cousa, que até you quedei feliç.

L D. Jorge bai-se a casar, mas nun ye cun buossa filha.
Yá de la boda stan a tratar.
L altar ye lhino branco, l mais fino.
Guapos cabalhos bien tráien muitos moços i muitas moças.
Yá se alúgan las jinelas para l pobo ls ber passar.
Na praça férben apostas: que pítula nacerá, será nino ou será nina?

Que pena la telbison inda star por ambentar...



TIE ANA

(Cun mala cara)

Chega!
Quien ye eilha?



ROSICA

Dízen que an rica i nobre nun le ganha, nó, D. Jorge.

(Anternecida)

I tan galana...



TIE ANA

Calha-te!


(Rosica sal chena de miedo. Tie Ana bai-se a sentar, agarra l bordado de Juliana i bai-lo mirando calhada. Apuis, a modo de quelóquio)

Bie t’abisei, filha mie, nun me quejiste scuitar,
que l D. Jorge ten por manha de las moças anganhar.

(silenço)

Tanto tou pai buscou bun moço para te dar!
Bun dote yá purparado tenie para l’antregar.

(silenço)

Nun quejiste Juliana, de ls tratos de tou pai saber.
La scuolha que tu faziste fui solo pa mos perder.

Bien t’antendo filha mie, armana a ti you quije ser.
Mas naide mos poupa l delor que mos custa l daprender.


(Lhebanta-se i atira cun to la fuorça l bordado al suolo.
Apois, a la boca de l trabiado.)



Telas doces son cadenas:
Quanto tiempo ban durar?
Adonde ir cun este cuorpo
Que nun mos deixa lhibrar?

(Sal)




CORO DE LS TONTOS


Cula Primabera, l miedo
chube pulas paredes. Yá
nun cabe na rue, Juliana: de bergonha,
arrédan-se piedras quando passa ne l caminho;
scónden-se uolhos atrás las jinelas;
de ls telhados hai boteiras de risadas.

Mirai que passa
l heirói, D. Jorge
bai ne l andor popular.
Lhibre, dreito, apetecido cun sues
sporas de prata, ne l sou
macho bien arreado.



(cuntina)